KRİTİK-ANALİTİK DÜŞÜNMENİN AŞAMALARI

[anchebout]

KRİTİK-ANALİTİK DÜŞÜNMENİN AŞAMALARI

Sorunu anlama ve çözmeyi kapsayan eylemli kritik analitik düşünmenin aşamaları:
1.Bilgi toplamak,
2.Mevcut durumu anlamak,
3.Sorunu alt gruplara ayrıştırmak,
4.Olayı tanımlamak,
5.Sorunun çözümü için hedef belirlemek,
6.Uygulanacak yöntemi belirlemek ve uygulamak,
7.Sonuç ile ilgili analiz yapmaktır.

?Bilgi toplamak aşamasında; tarafsız olmak, doğru bilgi kaynaklarını seçmek, doğrudan bilgi toplamak ve birden fazla bilgi kaynağına başvurmak önemlidir.
?Mevcut durumu anlamak aşamasında; 5N-1K olarak formüle edilen sorulara cevap vermek, problemden kaynaklanan temel soruyu iyi tespit etmek, soruları olabildiğince açık ve kesin ifadelerle belirlemek, cevapları gerçekçi, duygusallıktan uzak ve ön yargısız değerlendirmek önemlidir.
?Sorunu alt gruplarına ayrıştırma aşamasında; alt gruplar, soruna etkili olan faktörlere göre sınıflandırılmalı, önemlerine göre gruplandırılmalı, diğer durumlarla ilişkilerine göre değerlendirilmelidir.
?Olayı tanımlamak aşamasında; görülen sebeplerin gerçek olup olmadığı, sonuçların gerçek olup olmadığı, başka beklenen sonuçların bulunup bulunmadığı, olayı kimin, neden ve nasıl yaptığı gibi temel sorulara tarafsız ve doğru cevaplar verilerek olay gerçek anlamda tanımlanmalıdır.
?Sorunun çözümü için hedef belirlemek aşamasında; amaç ve hedef, açık ve net olmalıdır. Varsa, benzer amaçların ayrımı yapılmış olmalıdır. Mevcut veriler, istatistikler, bilimsel gerçekler, geçmiş olaylar ve geleceğe ilişkin tahminler göz önünde bulundurulmalıdır. Göz önüne alınması gereken başka bir yaklaşım olup olmadığı kontrol edilmelidir.
?Uygulanacak yöntemi belirlemek ve uygulamak aşamasında; hedefe ulaşmak için kullanılacak yöntem ile ilgili gerekli bilgileri uygun yöntemlerle toplamalı, uygulama aşamaları belirlenmeli ve uygulama takvimi yapılmalı, gerekli koordinasyonlar sağlanarak kararlılıkla uygulanmalıdır. Uygulama sırasında belirli aşamalarda amaca uygunluk açısından kontroller yapılmalıdır.
?Sonuç ile ilgili analiz yapma aşamasında; uygulama sonuçları çeşitli boyutları ile değerlendirilmeli, hedefe ulaşılıp ulaşılmadığı tarafsızca tespit edilmeli, hedefe ulaşılamamış ise nedenleri tespit edilmeli, nerelerde hata yapıldığı belirlenmeli, gerekli ise değişiklikler yapılarak yeniden uygulama yapılmalıdır.