Zannın çoğundan kaçının.Çünkü zannın bir kısmı günahtır

[nisanur]

1- Münakaşa,Tartışma Hasede Yol Açar
Hadis-i Şerifte, "Hased, ateşin odunu yediği gibi, hasenatı yer" buyuruldu. (İbni Mace)
Tartışmada galip gelen de, mağlup olan da zararlıdır.Galibiyeti kazanan yeni bir şey öğrenmediğinden gurura kapılma riski de bulunduğundan manen daha çok zara etme itimali de vardır.Halbuki münakaşayı kaybeden görünüşte bir kayba uğramış zannedilirken gerçekte ise bilmediği bir hususu öğrendiğinden daha karlı,kazançlıdır.Bir de mağlup olanı tahrik edercesine, "Falanca senden daha ileri görüşlüdür" denilirse, galip gelene haset etmeye başlar. Tartışmada galip gelen kimse, kendini üstün görmeye başlar. "Falanca, kendi yoluna girmek için beni davet etmişti. Fakat kendisi hakkı görünce bizim yolumuza girmeye mecbur kaldı" der, kendini üstün görmeye çalışır. Hadis-i şerifte, "Allahü teâlâ, kibredeni alçaltır, tevazu edeni yükseltir" buyuruldu. (Taberani)

2- Hakkı küçük görmeye,hatta alaya sebep olur
Tartışmacı, kendini üstün görme hastalığından kurtulamaz. Her zaman kendisinin hakim olmasını ister. "Niye hep kendin konuşuyorsun?" diyenlere, "Biz böyle davranmakla ilmin izzetini koruyoruz" der. Hasmının bildirdiklerine önem vermez, onun delillerini küçük görür. Hadis-i şerifte buyuruldu ki:
"Hakkı küçük görmek kibirdendir." [İ.Gazali]
"Ey müminler! Bir topluluk diğer bir topluluğu alaya almasın. Belki de onlar, kendilerinden daha iyidirler. Kadınlar da kadınları alaya almasınlar. Belki onlar kendilerinden daha iyidirler. Kendi kendinizi ayıplamayın, birbirinizi kötü lakaplarla çağırmayın. İmandan sonra fâsıklık ne kötü bir isimdir! Kim de tevbe etmezse işte onlar zalimlerdir." (Hucurat:49-11)

3- Kin tutmaya yol açar
Kendi fikrinin kabul edilmediğini gören tartışmacı, karşısındakine kin besler, bazen ömür boyu onu affetmez. Kin bir felakettir. Hadis-i şerifte, "Mümin kinci olmaz" buyurulmuştur. (İ.Gazali)

4- Gıybete sebep olur
Tartışmacı, hasmının sözlerini naklederek, "O şöyle dedi, ben şöyle cevap verdim" diyerek kendini gıybetten kurtaramaz. Her ne kadar hasmının söylediği sözleri doğru olarak nakletse bile, maksadı onun zaafiyetini,acizliğini göstermek olduğu için, hasmı da bu konuşmalardan razı olmayacağına göre, sözleri gıybet olur. Halbuki Allahü Teâlâ gıybet etmeyi, ölü kardeşinin eti yemeye benzetmiştir.
"Ey iman edenler! Zannın çoğundan kaçının. Çünkü zannın bir kısmı günahtır. Birbirinizin kusurunu araştırmayın. Biriniz diğerinizi arkasından çekiştirmesin. Biriniz, ölmüş kardeşinin etini yemekten hoşlanır mı? İşte bundan tiksindiniz. O halde Allah`tan korkun. Şüphesiz Allah, tevbeyi çok kabul edendir, çok esirgeyicidir." (Hucurat Suresi:49-12)

5- Övünmeye sebep olur
Tartışmacı, galip gelirse, kendini övmekten kurtaramaz. "Şu delilleri getirerek onu susturdum" diye kendini över. Halbuki, "Çirkin olan doğru, kişinin kendini övmesidir" denilmiştir. Allahü Teâlâ da kendimizi övmekten bizi men ederek, "Küçümseyerek insanlardan yüz çevirme ve yeryüzünde böbürlenerek yürüme. Zira Allah, kendini beğenmiş övünüp duran kimseleri asla sevmez." (Lokman:32-18 )
Arkadaşını mağlup etmekle övünen bir cemiyette, kardeşliğin tesisi mümkün olur mu? Övünmek, başkasını hakir, aşağı görmekten ileri gelir. Halbuki hadis-i şerifte buyuruldu ki: "Din kardeşini hakir görmek, kötülük olarak yeter." [Müslim]

6- Kusur araştırmaya sebep olur
Tartışmacı, hasmını yenmek için onun gizli kusurlarını araştırmaktan kendini alamaz. Nerede ne demiş, diye araştırır. Halbuki Allahü Teâlâ, tecessüs etmeyi, yani başkalarının kusurlarını araştırmayı men etmiştir. Tartışmacı, hasmının bedeni kusurlarını imâ ile de olsa söyler. Mesela; hasmı gözlüklü ise, "Bu gerçekler gözlükle görülmez, gerçeği görmek için gözlük kâfi değildir" diyerek hasmının, gözündeki kusurunu, bedeni kusurlarını ilmi noksanlığı için bir özür sayar.

7- Zarara sevinmeye sebep olur
Tartışmacı, hasmının yenilerek kötü duruma düşmesine sevinir.
Halbuki hadis-i şerifte buyuruldu ki:
"Kendisi için sevdiğini, din kardeşi için sevmeyen kâmil mümin olamaz.) [Buhari]

8- Nifaka, riyaya yol açar
Tartışmacı, zahiren hasmına sevgi gösterir. O ise bu sevgisinin yalan olduğunu bilir. Bu ise nifaktır, münafıklık alametidir. Tartışmacı halkın gözüne, gönlüne girebilmek için bazen demagojiye sapar. Halka yaranmak ise riyadır. Hadis-i şerifte, "Riya küçük şirktir" buyuruldu. (Taberani)
Dil ile sevgi gösterip, kalben bir mümine buğzeden, lanete müstahak olur.

9- Hakkı kabul etmemeye sebep olur
Tartışmacının nefret ettiği şey, hakkın hasmının ağzından çıkmasıdır. Halbuki hakkı kabul etmemek büyük felakettir. Hadis-i şerifte buyuruldu ki:
"Allahü Teâlânın en sevmediği kimse, hakkı kabul etmekte inat edendir.) [Buhari]

10- İnada sebep olur
İnat, karşımızdakini aşağı görmeye, ondan nefret etmeye, ona düşmanlık beslemeye yol açar. Hadis-i şerifte buyuruldu ki:
"Din kardeşine itiraz etme, boş konuşma, [üzücü] şaka yapma ve verdiğin sözden cayma!) [Tirmizi]

[seyir]

Allah(cc) razı olsun. Şu zaman içre en ihtiyaç duyduğumuz tavsiyelerden. Allah(cc) bizleri çekiştirmeden, gıybetten, hasedden, riyadan, razı olmadığı zandan arındırıp, sevdiği haller ile hallendirsin. Amin.

[maneviyat]

Allah c.c razı olsun kardeşim.Halbuki her müslüman kendi kusurlarını araştırıp,bilip, düzeltse sorun kalmaz herhalde.Allah cümlemizi tüm bu düşüncelerden, günahlardan ve kötülüklerden uzak eylesin.