Beyit / Kime Ait?

[Abdüllatif]

Ehli diller arasında aradım, kıldım taleb
Her hüner makbul imiş, illa edeb illa edeb.

Bazı yerlerde Yunus Emre diye geçiyor, gerçekten Hz.Yunus'a mı ait bu beyit? Bir bilgisi olan var mı? Bana pek Yunus gibi gelmiyor...

Bir de bu beyitin bir çok versiyonu var, orijinali hangisi?

[andelib]

Evet genelde Yunus Emre'nin olarak bilinir, hatta Mevlana'nın olduğunu iddia edenler de olmuş. Ama benim araştırdığım kadarıyla kesin bir şey söylemek zor, yani kima ait olduğu bilinmiyor. Çünkü üç tane güvenilir kaynakta bu beytin kullanılmasına rağmen kime ait olduğunun zikredilmediğini gördüm. Kaynaklar ve kullanım şekilleri şöyle:

1. Esad Hocamız sohbetinde şu şekilde kullanıyor:
http://www.dervisan.com/yazi2/970315.html

Edeb bir tâc imiş nûr-u Hüdâdan,
Giy o tâcı, emin ol cümle belâdan.
En geridedir ilim illâ edeb, illâ edeb!

Hocamız'ın başucunda böyle bir levha yazılıydı, ziyaret etmiş olanlar bilirler.

2. iskender Pala'nn İki Dirhem Bir Çekirdek kitabında da şu ifadelere yer veriyor:
http://mimnun.wordpress.com/2007/02/17/edeb-ya-hu/

“Edep ya Hu!” hatlarının üstat hattat­lar elinde çeşitli istiflere bürünen şekillerinden en yaygın ola­nı bir Mevlevî sikkesini sembolize eden şeklidir ve genellikle de sikkenin çevresinde şu beyit yer alır:


Ehl-i irfan arasında aradım kıldım taleb

Her hüner makbul imiş illâ edeb illâ edeb

3. Son olarak Abdülbaki Gölpınarlı'nın "Tasavvuftan Dilimize Geçen Deyimler ve Atasözleri" adlı eserinden yapılan bir alıntıda da kime ait olduğu belirtilmiyor:
http://www.semazen.net/sp.php?id=257&me ... &page_id=1

Ehl-i irfan arasında aradım, kıldım taleb,

Her hüner makbul imiş, illâ edeb, illâ edeb

sözü, sûfîlerin hareketlerinde en mühim şiardır.

[serdengecti]

Andelib kardeşim açıklamanız gayet güzel olmuş teferruatlılı ve bilgilendirici. Allah razı olsun. Şahsen bende bu konuyu merak ediyordum. Hatta bu beyit en sevdiklerimden birisi konuyu açarak bilgilenmemize vesile olan kardeşimize de çok teşekkür ediyorum.

[andelib]

andelib kardeşim açıklamanız gayet güzel olmuş teferruatlılı ve bilgilendirici Allah razı olsun şahsen bende bu konuyu merak ediyordum hatta bu beyit en sevdiklerimden birisi konuyu açarak bilgilenmemize vesile olan kardeşimize de çok teşekkür ediyorum.

Sağolun, sizden de razı olsun.

Ben de konuyu açan kişiye teşekkür ederim, her konuda bir soru işareti bulundurmanın faydasını görmüş olduk yoksa hepimiz Yunus'un deyip geçiyorduk...

[Abdüllatif]

serdengecti kardeşim konu kapanmış gibi bir mesaj yazmış ama konu devam ediyor.

Aldığınız alıntılarda en mantıklısı hocamızınki..

Hocamız orada 2 ayrı şeyden bahsediyor, biri beyit ki:

Edeb bir tâc imiş nûr-u Hüdâdan,
Giy o tâcı, emin ol cümle belâdan.

Diğeri ise bir satır:

En geridedir ilim illâ edeb, illâ edeb!

Bu ikisinin birleşik olması biraz mantıklı gelmiyor. M. Zahid Efendinin başucundaki levhada öyle yazıyor olabilir ama ikisi farklı..

Diğer verilen beyitlere bakıldığında:

"Ehl-i irfan arasında aradım kıldım taleb"

Burada bir söyleyiş zorluğu var. Bana beyitin aslı bu şekilde değil gibi geliyor.
Yada bu bir beyit mi yoksa sonradan mı beyitleştirilmiş...

Ama Gölpınarlının ve İ. Pala'nın verdiği beyitler aynı.. Orijinal hali bu olabilir..

Ama genelde çok yapılıyor, her şiirin altına bi Yunus Emre yapıştırıp geçiyoruz. Bu Yunus'un şiirlerine, onun üslubuna benzemiyor bu beyit.

[Eylül]

birde Hocamızdan hatırladığım kadarıyla bi kaç Yunus Emremiz var. Belki onlardan birinindir. Uslüpları farklı birbirlerinden zaten.